UNİKONDİLER (KISMİ) DİZ PROTEZİ

Kısmi (parsiyel, unikondiler) diz protezleri, aşınmış olan diz ekleminin sadece bir kısmının protez ile yüzey kaplanmasının yapıldığı protezlerdir. Unikondiler diz protezi ameliyatında ise sadece eklem yüzeyinin iç veya dış kısmı değiştirilebildiği için yarım diz protez tanımlamasıda yapılmaktadır.

Kısmi (unikondiler) diz protezi hangi hastalara uygulanabilir?

Eklemdeki aşınması diz ekleminin belirli bir bölgesinde olan hastalarda unikondiler protezler tercih edilebilir. Hasta yaşı 50 ve üzeri olduğu kişilerde unikondiler protezler uygulanabilir. Eklemdeki aşınma sadece belirli bir bölgede olmalı(KIRMIZI OK), diz ekleminin diğer kısımlarındaki eklem kıkırdağı, menisküsler, çapraz bağlar ve yan bağlar sağlam(YEŞİL OK) olmalıdır. Dizinde yaygın kıkırdak aşınması veya eklem tutulumlu romatizmal hastalığı olan kişilerde unikondiler protez yapılması uygun değildir. Bu sınırlamalar göz önüne alındığında dizinde aşınması (kireçlenmesi) olan hastaların yaklaşık % 10-15’inde unikondiler protez yapılabilir.

Kısmi (unikondiler) diz protezlerinin avantajları nelerdir?
Ameliyat sonrası iyileşme dönemi ol hızlıdır ve daha az ağrılıdır. Diz hareket açıklığının kazanılması ve kas gücünün geri gelmesi daha kısa süre olduğu için hastalar günlük hayatlarına daha çabuk dönerler. Bunun nedeni işlemin daha küçük kesilerden yapılması ve hasarlı bölge dışında diz çevresi yapılara zarar verilmemesidir. Unikondiler protez sonrası hastanede kalış süresi genellikle 2 -3 gündür.

Hem total hem de unikondiler protez sonrası diz ağrısında belirgin bir düzelme meydana gelir. Buna karşın, “unutulmuş diz” adı verilen ve hastanın dizi ile ilgili hiçbir yakınmasının olmadığı durum unikondiler protez sonrası daha yüksek oranda görülür. Ayrıca unikondiler protez yapılan hastaların aktivite seviyeleri, total protez yapılanlara göre biraz daha yüksektir. Unikondiler diz protezi çok az bir kemik kaybı ile total diz protezini 10-15 yıl geciktirmiş olacaktır.

Kısmi (unikondiler)diz protezi yerine ameliyat dışı tedaviler kullanılabilir mi?

Yarım diz protezi ameliyatı ile amaç; ağrıyı gidermek, eklem hareketlerini artırmak veya korumaktır. Hastalar ameliyat öncesi;

• İlaç tedavisi
• Fizik tedavi
• Ortez kullanımı
• Eklem içi enjeksiyon

Bu tedaviler ağrıyı azaltıp, hareketi artırabilir; fakat hastalığı yok etmez. Dolayısı ile bu tedaviler ile gereksiz yere uzun süre kaybetmek; maalesef kireçlemenin ilerlemesine ve hastanın yarım diz protezi şansını kaybetmesine yol açabilir. Kireçlenme hastanın genel sağlığında bozulmaya yol açmadığı için; hastalar genelde cerrahi tedaviyi geciktirmeye meyillidir. Bu da maalesef çoğu hastanın bu ameliyat şansını kaybetmesine neden olmaktadır.

Kısmi (unikondiler) diz protezlerinin sağkalım süresi nasıldır?

Modern tasarımlarda unikondiler protezin sağkalımı 10 yılda % 90’ın üzerindedir. 15 yıllık izlemde % 80’ler civarındadır. Unikondiler protezlerin başarısında tasarım özellikleri yanında cerrahın deneyimi de çok önemlidir.

Kısmi (unikondiler) protez sonrası hangi aktiviteleri yapmak mümkündür?

Unikondiler protez sonrası günlük yaşam için gerekli yürüyüş, merdiven inip çıkma ve çömelme gibi bütün darbesiz ve zorlayıcı olmayan aktiviteler yapılabilir. Yüzme, bisiklet, golf, bowling gibi zorlayıcı olmayan sporlar tavsiye edilir. Futbol, voleybol, tenis, basketbol gibi sporlar önerilmez. Darbeli ve zorlayıcı sporları kısıtlamanın amacı protezin erken aşınması ve gevşemesini engellemektir.

Kısmi (unikondiler) protezin komplikasyonları nelerdir?

Hareketli ara parça kullanılan protezlere bu parçanın yerinden ayrılması ve eklem dışına itilmesi; sabit ara parçalı protezlerde ise plastik kısmın erken aşınması gibi sorunlar görülebilir. Bu sorunlar hastaların % 5’inden azında olur ve genellikle cerrahi sırasındaki teknik olumsuzluklara bağlıdır. Vücuda yerleştirilen bütün implantlarda olduğu gibi, unikondiler protezler sonrası enfeksiyon (iltihaplanma) görülebilir. Total diz protezi için % 1-2 arasındaki bu oran, unikondiler protezlerde %1’in altındadır.