Diz Çevresi Kırıklar
DİZ EKLEMİ ÇEVRESİ KIRIKLARI
Diz eklemi, uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiğini (tibia) birbirine bağlar. Patella kemiği diz kapak kemiği olarak bilinir. Bu üç kemiği içine alan kırıklara diz eklemi çevresi kırıkları olarak adlandırılır.
Diz çevresi kırıklar düşme, çarpma, trafik kazası, travma veya darbe sonucu meydana gelen kırıklar, bacağın sağlıklı hareketini engeller. Diz çevresindeki kırıklara; sinir, kas ve kıkırdak doku hasarları da eşlik edebilir.
DİZ EKLEMİ ÇEVRESİ KIRIKLARI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Diz ekleminin çevresindeki oluşan kırıklar şiddetli ağrı, şişlik, morarma ve hareket kısıtlılığı gibi belirtiler gösterir. Diz eklemindeki kırıklarda genellikle ciddi şişlik ve hareket zorluğu görülmektedir. Hasta üzerine basmakta ve dizini kıvırmakta zorlanır.
DİZ EKLEMİ VE ÇEVRESİ KIRIKLARI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Diz eklemi ve çevresi kırıkları, ciddi yaralanmalardır ve doğru teşhis konulması ve tedavi yapılması önemlidir. Bu kırıkların teşhisinde öncelikle fiziki muayene yapılır. Hastalardan öncelikle diz eklemi iki yönlü röntgen çekilir. Kırık tanısını netleştirmek ve cerrahi planlamak için MRI ve CT taramaları kullanılır.
FEMUR SUPRAKONDİLER KIRIKLAR
Femur (uyluk kemiği) uzun ekseni boyunca, suprakondiler bölgede oluşan kırıklardır. Trafik kazası, yüksekten düşme gibi olaylar sonucu gelişir. Bu kırıklarda diz bölgesi şişer. Damar ve sinir yaralanmaları da görülebilir. İki yönlü radyografi ile tanı konulabilir.
Femur suprakondiler kırık tedavisinde; ayrılmamış kırıklarda uzun bacak alçı veya dizlik yapılır. Çok parçalı ve deplase kırıklarda ise açık veya kapalı redüksiyondan sonra çivi veya plak ve vidalar ile internal tespit yapılır.
FEMUR İNTERKONDİLER KIRIKLAR
İki femur kondili arasında oluşan ‘T’ veya ‘Y’ şeklindeki kırıklara denir. Ciddi travma ve kazalardan sonrası oluşur. Femur suprakondiler kırıklara benzer ancak eklem boşluğunda kan toplanmasına (hemartroz) neden olur. Tanısı iki yönlü radyografi, diz BT ve gerekirse MRI çekilmesi gerekir. Bu kırıklar eklem içi olduğu için mutlaka anatomik redüksiyon yapılmalıdır. Kırık hattı açılarak kemikler olması gereken pozisyona alınır. Sonrasında plak ve vida ile sabitlenmektedir.
TİBİA PLATO KIRIKLARI
Diz ekleminin yüzünü oluşturan tibia kondillerinin karılmasıyla ortaya çıkar. Tibia üst bölgeye gelen darbeler ve zorlanma sonucu oluşur. Tibia plato kırıkları diz bağları ve dokulara da hasar verir. Şiddetli ağrı, şiş ve şekil bozuklukları ile kendini belli eder. İki yönlü radyografi ile tanısı konulur. Bazı durumlarda da bilgisayarlı tomografiye de ihtiyaç duyulabilir.Ayrıca MRI çekilerek menisküs ve kıkırdak lezyonlar araştırılmalıdır.
Tibia plato kırık tedavisinde; kemik uçları birbirinden ayrılmamış ise alçı veya brace uygulanır. Ancak kırıkla birlikte çökme varsa çökme kaldırılıp altı kemik grefti ile desteklenerek plak ve vidalar ile internal tespit yapılır. Hedef kırıkların düzeltilmesi ve diz ekleminin sorunsuz iyileşmesidir.
PATELLA KIRIKLARI
Çoğunlukla 50-60 yaş arasında görülmekle birlikte, genç hastalarda da ortaya çıkabilir. Diz ağrılı ve şiştir. Hemartoz bulunur. Yaşlılarda, kas ve kemik yapısının zayıflaması sonucu görülen düşmelerde görülür. Ekstansör mekanizmanın bozulduğu trasvers ve parçalı kırıklarda düz bacak kaldırma yapamaz. Patella kırıklarının tanısı iki veya üç yönlü radyografi ile konulur. Patella kırık tedavisinde; kırıkta ayrılma veya kayma az ise konservatif (cerrahi olmayan) tedavi yöntemleri uygulanır. Ayrılma fazla ise cerrahi yöntemler tercih edilir.