Total Kalça Protez
TOTAL KALÇA PROTEZ NEDİR?
Total kalça protezi, kalça eklemi ileri derecede kireçlenmiş hastalarda, hasarlı eklemin yapay implantlarla değiştirilmesidir. Kalça protez kobalt krom veya titanyumdan imal edilen kemik içine konan ana parçalar ile bunların eklemleşmesinde plastik, metal veya seramik ara parçalardan oluşur.
TOTAL KALÇA PROTEZİ HANGİ HASTALARA UYGULANMAKTADIR?
Kalça eklemi kireçlenmesi, kalça çıkığı ve büyüme plağı kayması gibi çocukluk çağı hastalık sekelleri, romatizmal hastalıklar, iltihap sekelleri, tümörler, ileri yaş kalça kırıkları ile kanlanma problemi sonrası kemik nekrozları kalça protezinin uygulandığı hastalık gruplarıdır. Bu hastalıkları bulunan kişiler ameliyat dışı tedavilerden fayda görmediyse veya fayda görmeyeceği öngörülüyorsa kalça protezi ameliyatı için adaylardır.
Kalça eklemi kireçlenmesi ve aşınmasının ileri evrede olduğu hastalarda total kalça protez ameliyatı uygun olacaktır. Kalça çıkığı veya kalça kırığına bağlı ileri derecede hasar görmüş eklemlerde diğer tedavi yöntemleri ile sonuç alınamazsa total kalça protezi uygulanır. Bozulmuş veya hasar görmüş eklemin değiştirilmesi ile hastaların günlük yaşam aktivitelerini engelleyen şiddetli ağrı, hareket kısıtlılığı ve kısalıkları total kalça protezi ile giderilebilir.
KALÇA PROTEZİ AMELİYATI NASIL YAPILIR?
Hastaya ameliyat öncesi hazırlıkları tamamlanır. Şeker ve tansiyon hastalıkları bu ameliyata engel değildir. Fakat kontrol altında olmalıdır. Sigara enfeksiyon riskini arttıracağı için önerilmez. Ameliyat genel veya spinal anestezi altına yapılabilir. Ameliyat için kalçadan yapılan cilt kesisi cerrahın tercihine göre kullanılır. Hasarlı kemikler çıkarılıp yerine protezler konduktan sonra katlar kapatılır. Ameliyat 2 saat civarında sürer. Ameliyat sonrası ağrıyı engellemek için epidural veya damar yolundan takılan ağrı pompaları kullanılır. Ameliyat sonrası ortalama 4-5 saat sonra hastaların ağızdan normal beslenmesine izin verilir. Hemen ameliyat akşamı veya ameliyatın ertesi günü hastalar ayağa kaldırılır. Ameliyat sırasında ve sonrasında kaybettiğiniz kan için damar yoluyla kan verilebilir.
TOTAL KALÇA PROTEZİ SONRASI SÜREÇ NASIL İLERLEMEKTEDİR?
Alçak yerlere oturmanız uygun olmadığı için, hastanede ve evde tuvalet yükseltici cihazlar kullanmanız gerekir. Hastanede kalış süresi 3-5 gün arasındadır. Taburcu olduktan sonra, size önerilen egzersizleri evde yapmanız çok önemlidir. Bacaklarınızda kan pıhtısı oluşmasını engellemek için kan sulandırıcı ilaçları hastaneden çıktıktan sonra da bir süre kullanmanız gerekli olabilir.
Protez sonrasında özellikle ilk 6 hafta alçak sandalyelere oturmak ve bacak bacak üstüne atmak uygun değildir. Bu gibi aşırı hareketler kalça ekleminin yerinden çıkmasına ve tekrarlayan ameliyatlara sebep olabilir. Ameliyattan 6-8 hafta sonra araba kullanabilirsiniz ancak, sürücü koltuğunun yüksek olması ve kalça ekleminin aşırı bükülmemesi gerekir. Altı hafta süreyle yatarken bacaklarınızın arasında bir yastık olmalıdır. Protez ameliyatından 6 hafta sonra yüzme, golf, yürüyüş gibi sporlar yapabilir, egzersiz bisikleti kullanabilirsiniz. Protez sonrası koşma, sıçrama gibi aktiviteleri ve ağır işleri yapmanız uygun değildir. Bunlar protezin erken aşınmasına yol açacaktır.
TOTAL KALÇA PROTEZİNİN KULLANIM SÜRESİ VAR MIDIR?
Total kalça protezini oluşturan parçalar, hareket sırasında ortaya çıkan sürtünmeye bağlı olarak zaman içinde aşınır. Aşınma ile ortaya çıkan ve gözle görülmeyecek kadar küçük metal ve plastik parçalarına karşı vücudun cevabı ile protezler tutunduğu kemikten ayrılır. Uygun cerrahi teknik ve modern protez tasarımları kullanılarak yapılan kalça protezlerinin ömrü günümüzde 20-25 yıla kadar uzamıştır. Yeni geliştirilen seramik ve polietilen ara yüzlü kalça protezlerinde bu sürenin daha uzun olması beklenmektedir. Aşırı kilo ve tekrarlayan zorlayıcı aktiviteler aşınmayı artıracağı için protezin ömrünü kısaltacaktır.
TOTAL KALÇA PROTEZİ SONRASI HANGİ KOMPLİKASYONLAR OLABİLİR?
Total kalça protezi ameliyatından sonra görülen en sık sorun, bacağınızdaki kan akımının yavaşlamasına bağlı olarak toplar damarlarınızda pıhtı oluşmasıdır (derin ven trombozu). Bunu önlemek için cerrahiden sonra kanı sulandıracak ilaçlarla koruyucu tedavi uygulanır. Ameliyat sonrasında erken dönemde yürüyüşlere başlamak ve hareketsiz kalmaktan kaçınmak, bu riski azaltacaktır. Varis çorabı kullanımı faydalı olabilir.
Total kalça protezinden sonra, enfeksiyon yani protezin iltihaplanması %0.5 ile % 2 arasında görülür. Vücudun başka bir yerinde enfeksiyon olması, şeker hastalığı ve başka kronik hastalıkların varlığı bu riski artırabilir. Ameliyat sırasında koruyucu antibiyotik tedavisi yapılır ve cerrahi sırasında özel önlemler alınarak enfeksiyon riski azaltılır. Kalça protezinde enfeksiyon gelişirse, tekrarlayan cerrahiler, protezin çıkartılıp belirli bir süre sonra tekrar yerleştirilmesi gibi işlemler gerekli olabilir.
Total kalça protezi sonrası, protezin yerinden çıkması nadir görülür. Ameliyat sonrası özellikle ilk 6 hafta boyunca belirli hareketlerden kaçınılması çok önemlidir.
Ameliyat sırasında bacaklar arasında boy eşitsizliğini gidermek için özel önlemler alınır. Ancak bazı durumlarda, kalçadaki yumuşak doku dengesini sağlamak ve çıkık riskini engellemek için bacak boyu uzatılması gerekli olabilir.