AYAK BİLEĞİ KIKIRDAK LEZYONLARI

Ayak bileği kıkırdak lezyonları sıklıkla ayak bileği burkulma travmaları ile oluşmaktadır. Ayrıca tekrarlayan travma ve burkulmalarında kıkırdak hasarına yol açtığı ileri sürülmektedir. Günlük hayatta yoğun kötü kullanıma bağlı yıpranma, yaşlanmaya bağlı aşınma, kilolu olmaya bağlı aşınma veya spor müsabakalarında görülen ayak bileği burkulması sonrası talus eklem yüzeyindeki kıkırdak zedelenebilir. Bu travmalarla kıkırdak ve altındaki kemikte hasar oluşmaktadır. Bu nedenle kemik ve kıkırdağı ilgilendiren bu sorunlara osteokondral lezyonlar da denilmektedir.

AYAK BİLEĞİ KIKIRDAK LEZYON ŞİKAYETLERİ NELERDİR?

Ayak bileği kıkırdak lezyonlarının hastalarda yarattığı şikayetler farklılık göstermektedir. Özellikle aktivite egzersizle artan ayak bileği ağrısı, atlama sesi hissedilmesi, takılma ve kilitlenme ile ayak bileğinde şişme en çok görülen şikayetlerdir.

En sık belirtiler;

• Ayak bileğinin ön tarafında ağrı.
• Ayak bileğinde şişlik.
• Yürürken ayak bileğinde takılma hissi.
• Ayak bileği eklem hareketinde kısıtlılık

Şikayetler yürüme ve ayakta kalmada daha kötüleşir. Kıkırdak lezyon ilerledikçe, özellikle ayak bileği ekleminin içine kopup düşmüş kıkırdak veya kemik parçaları varsa, belirtiler kötüleşir.

AYAK BİLEĞİ KIKIRDAK LEZYONLARINDA TANI NASIL KONUR?

Ayak bileği kıkırdak yaralanmalarının tanısında şikayetler ve muayene önemlidir. Ayak bileği kıkırdak hastalıklarında tanısında direkt radyografiler, bilgisayarlı tomografi(BT) ve manyetik rezonans görüntüleme(MRG) tetkiki ile lezyonun boyutu yerleşimi hakkında bilgi verir. Tanıda ilk olarak röntgen grafileri çekilir. Burada eklemi oluşturan kemiklerde geçirilmiş kırık veya osteokondritis dissekans var ise tanı konabilir. Gerekirse eklemin manyetik rezonans görüntülemesi (MRG) yapılabilir. MRG ile büyük ve tam kat kıkırdak lezyonu doğrulanabilir.

AYAK BİLEĞİ KIKIRDAK LEZYONLARINDA KONSERVATİF TEDAVİLER  NELERDİR?

Erken dönemdeki lezyonlarda ameliyatsız tedavi uygulanabilir. Ameliyatsız tedavi de istirahat, koltuk değneği kullanılarak ayak bileğine yük vermeme,  ilaç kullanımı ve egzersizler önerilir.

PRP(Trombositten Zengin Plazma) veya Kök Hücre Uygulaması

Hafif kıkırdak olgularında yada bazen cerrahi tedavi sonrası iyileşmeyi pekiştirmek için PRP uygulaması yapılabilir. Kök hücre uygulamasında ise daha ileri düzeydeki kıkırdak kayıplarında eklem içine kök hücre uygulaması yapılabilmektedir.Ayrıca hyaluronik asit enjeksiyonları yapılabilir.

Fizik Tedavi

Ayak Bileği Kıkırdak Zedelenmesi fizik tedavi, ayak bileği kıkırdak lezyonların tedavisinde önemli bir rol oynamaktadır. Amaç; ağrıyı azaltmak, şişliği kontrol altına almak ve eklem hareketini geri kazanmayı sağlamaktır. Egzersizler, iyileşme sürecinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Amacı, kasları güçlendirmek ve eklem hareketini artırmaktır. Uygulanan egzersizler, ayak bileği etrafındaki kasları hedef alır.

AYAK BİLEĞİ KIKIRDAK LEZYONLARINDA CERRAHİ TEDAVİLER NELERDİR?

Ameliyatsız tedaviye rağmen iyileşme göstermeyen yada ileri evrede olan olgularda(kıkırdak ayrışması olması, eklem içine serbest olarak düşen kıkırdak parçaları varlığı, kemikte kistlerin geliştiği olgular) cerrahi tedavi gerektirir.

Mikrokırık

Cerrahi tedavi günümüzde artroskopik cerrahi ile yapılmaktadır. 1 cm ye kadar olan küçük kıkırdak lezyonlarında hasarlı bölge temizlendikten küçük delikler açılarak buraya kan gelmesi sağlanarak kıkırdak oluşumu uyarılır. Bazı olgularda mikrokırık bölgesi sentetik polimerlerle desteklenebilir.

Mozaikplasti

1,5 cm ve üzeri kıkırdak lezyonlarında mozaikplasti adını verdiğimiz yöntemi uygulanabilir. Bu yöntemde diz ekleminin yük binmeyen alanından alınan kıkırdak kemik dokular, ayak bileğine transfer edilir. Başarı şansı oldukça yüksek olan bir yöntemdir.

Otolog Kıkırdak Hücre Transplantasyonları

Bu yöntem, kök hücre tedavisi olarak bahsedilse de doğrusu otolog kıkırdak doku transferidir. Burada hastanın ayak bileğinde debridman sonrası sağlam alandan alınan kıkırdak özel laboratuvarlarda hücre kültür yöntemi ile çoğaltılarak 6 hafta sonra ikinci bir operasyonla ayak bileğinin kıkırdak kaybı olan bölgesine implante edilmektedir. Bu şekilde kıkırdak defektleri kapatılabilmektedir.