KALÇA ÇEVRESİ KIRIKLARI

Kalça kemiği kırığı, kalça eklemine yakın femur (uyluk kemiği) kısmında meydana gelen bir kırık türüdür. Genellikle düşme, trafik kazası veya ani bir çarpma gibi travmatik olaylar sonucu oluşur. Özellikle yaşlılarda ve kemik erimesigibi kemik yoğunluğunu azaltan hastalıkları olan kişilerde görülme riski daha yüksektir.

Kalça kemiği kırığı, ciddi bir yaralanma olarak kabul edilir çünkü bu kırıklar, hareketsizlik ve uzun iyileşme süreci gibi komplikasyonlara yol açabilir.Kalça kırıkları, kırığın yerine göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir:

Femur Boyun Kırığı: Kalça eklemine yakın olan femur boynunda meydana gelir. Bu bölgedeki kırıklar kan dolaşımını etkileyebileceği için tedavi edilmesi daha zordur.

İntertrokanterik Kırık: Femurun trokanter adı verilen üst kısmında, kalçaya daha yakın bir yerde oluşur. Genellikle iyileşme süreci daha hızlı olabilir ancak ameliyat gerektirebilir.

Subtrokanterik Kırık: Trokanterin hemen altındaki bölgede meydana gelir ve daha çok travma sonrası oluşur.

KALÇA ÇEVRESİ KIRIĞI NEDEN OLUR?

Kalça çevresi kırığı, daha çok yaşlı bireylerde görülmektedir. Ancak gençlerde ise genelde büyük bir kaza sonrasında oluşabilmektedir. Yaşlı bir bireyin gün içerisinde normal ve basit bir şekilde yere düşmesi kalça kırığı oluşmasına kolayca yol açabilmektedir. Çünkü zamanla dayanıklılığını kaybeden ve kemik erimesine maruz kalan kemikler kolay bir şekilde kırılabilmektedir. Kemik erimesi de genelde menopoz sonrasında kadınlarda daha yaygındır. Zamanla yıpranan kemik nedeniyle basit bir ayak takılması ile beraber yere düşme bile bu sorunun ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.

 

KALÇA KEMİĞİ KIRIĞI NASIL ANLAŞILIR?

Kalça kemiği kırığı, özellikle yaşlı bireylerde ve kemik erimesi (osteoporoz) gibi rahatsızlıkları olan kişilerde sık karşılaşılan ciddi bir yaralanmadır. Genellikle düşme, çarpma veya trafik kazası gibi travmatik olaylar sonucu meydana gelir ve hastanın yaşam kalitesini olumsuz etkileyen uzun bir iyileşme süreci gerektirir. Kalça kemiği kırığı belirtileri:

Şiddetli Ağrı: Kalça ya da kasık bölgesinde yoğun bir ağrı hissedilir. Bu ağrı, yaralanmanın hemen ardından başlar ve kırığın ciddiyetine göre giderek şiddetlenebilir.

Hareket Kısıtlılığı: Kırık olan tarafta bacağı hareket ettirmekte zorluk yaşanır. Özellikle yaralı bacağı yukarı kaldırmak veya yana hareket ettirmek neredeyse imkansız hale gelir.

Bacak Boyu Farklılığı: Kırık nedeniyle yaralı bacak diğer bacaktan daha kısa görünebilir. Bu, kırığın kemikte bir kaymaya neden olmasından kaynaklanır.

Yürümede Zorlanma: Hasta, ayağa kalkmakta veya yaralanan bacağına yük vermekte zorlanır. Bazı durumlarda, hastanın tamamen yürüyememesi veya hareket edememesi mümkündür.

Şişlik ve Morarma: Kırık bölgesinde şişlik, morarma veya hematom (kan toplanması) oluşabilir. Bu durum, kırığın çevre dokulara zarar vermesi veya kan damarlarının etkilenmesi nedeniyle meydana gelir.

KALÇA KEMİĞİ KIRIĞI TEDAVİSİ

 

Kalça kemiği kırığı ameliyatı, kırığın tipine, hastanın genel sağlık durumuna ve yaşına göre farklı cerrahi yaklaşımlar içerebilir.

Bu ameliyatların temel amacı, kırığın iyileşmesini sağlamak, hastanın ağrısını azaltmak ve mümkün olan en kısa sürede hareket kabiliyetini geri kazandırmaktır.

Kalça kemiği kırığı tedavisinde kullanılan başlıca cerrahi yöntemler şunlardır:

• İntramedüller Çivi (İnternal Fiksasyon)
• Parsiyel Kalça Protezi (Hemiartroplasti)
• Total Kalça Protezi

 

İNTRAMEDÜLLER ÇİVİ İLE SABİTLEME (İNTERNAL FİKSASYON)

Genellikle genç hastalarda, kemik yapısı güçlü olan kişilerde ve kırığın stabil olduğu durumlarda tercih edilir. Kırık kemik parçaları özel intramedüller çivi yardımıyla sabitlenir. Bu sayede kemiğin doğal pozisyonunda kaynaması sağlanır. Kemik yapısı sağlıklı olan hastalarda etkili sonuçlar verir. Ancak, yaşlılarda veya osteoporoz gibi kemik erimesi olan hastalarda bu yöntem her zaman yeterli olmayabilir.

PARSİYEL KALÇA PROTEZİ (hemiartroplasti)

Özellikle yaşlı hastalarda ve kemik erimesi olan kişilerde tercih edilir. Kalça kemiğinin femur başının hasar gördüğü, ancak diğer kısımların sağlam kaldığı durumlarda uygulanır. Femur başı çıkarılarak yerine metal yapılmış bir protez yerleştirilir. Bu yöntem, kalça eklemine daha az yük bindirir ve hareket kabiliyetini geri kazandırır. Hastanın iyileşme süreci daha hızlı olabilir, ancak protez zamanla aşınabilir ve yeniden ameliyat gerektirebilir.

TOTAL KALÇA PROTEZİ

Kalça eklemindeki ciddi hasar durumlarında, genellikle yaşlı hastalarda veya ileri düzeyde osteoporoz vakalarında kullanılır. Kalça eklemindeki hem femur başı hem de kalça yuvası(asetabulum) çıkarılarak yerine protez yerleştirilir. Böylece tüm eklem yapay bir eklemle değiştirilmiş olur. Hasta, ağrısız bir şekilde hareket edebilir. Ancak, protezlerin ömrü sınırlıdır ve yıllar sonra değiştirilmeleri gerekebilir.

KALÇA KEMİĞİ KIRIĞI NE ZAMAN İYİLEŞİR?

Kalça kemiği kırığı sonrası iyileşme süreci oldukça karmaşık bir süreçtir ve bireyin yaşı, genel sağlık durumu, kırığın tipi, uygulanan tedavi yöntemleri ve rehabilitasyon süreci gibi birçok faktörden etkilenir. Kalça kırığı sonrası iyileşmenin büyük bir kısmı ilk 6-12 hafta içinde gerçekleşir. Bu dönemde yürüyüş ve temel günlük yaşam aktivitelerine (banyo yapma, giyinme gibi) dönüşte belirgin bir iyileşme görülmektedir.

Özellikle kırık sonrası hızlı bir iyileşme sağlayabilmek için ilk 6 haftalık dönemde fiziksel rehabilitasyon önemlidir. İlk aylarda başlanan fizik tedavi ve rehabilitasyon, kas gücünü ve hareketliliği artırarak iyileşme süresini kısaltabilir.