Donuk Omuz Sendromu
DONUK OMUZ SENDROMU NEDİR?
Donuk omuz sendromu, omuzdaki geçmeyen bir ağrıyla ya da omuz tutulmasıyla ortaya çıkan bir sorundur. Buna aynı zamanda adeziv kapsülit adı verilmektedir. Toplumda fazla bilinmese de, çoğu kişi bundan yakınır. Eğer doğru şekilde tedavi edilirse, donuk omuz sendromu zamanla iyileşen bir hastalıktır. Tedavi edilmediği takdirde ise, zamanla omuz ekleminin hareketlerinde kısıtlanma etkisi ortaya çıkabilir.
Bu sorun en sık 35-60 yaşları arasındaki kadınlarda rastlanır. Hastalarda şiddetli ağrıyla seyreden, hareket kaybına kadar giden donuk omuz sendromu yüzünden, omuzlar uzun zaman kullanılamayabilir. Hastaların günlük yaşam aktivitelerini bile zorlukla yapabildiği izlenir. Özellikle gece ağrıları olur. Uzanıp eşya alma, diş fırçalama, pantolon giyme ve elbise giyme gibi işler yapılamaz duruma gelinir.
DONUK OMUZ SENDROMU BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalarda donuk omuz sendromu önce omuz ağrısıyla kendini gösterir. Omuz ağrısının özellikleri;
- Kolun hareketi sırasında omuz ağrısının artması
- Kolu bir yerden başka bir noktaya kaldıramamak ya da kolu döndürmekte zorlanmak
- Uyumayı engelleyecek şekilde omuz ağrısı olması
- Günlük işleri yaparken bile şiddetli omuz ağrısının olması belirtiler arasındadır.
DONUK OMUZ SENDROMU NEDENLERİ
Donuk omuz nedenleri oldukça farklı olabilir. Buna rağmen donuk omuz sendromunun nedeni tam olarak bilinemez. Kadınları erkeklerden daha etkileyen bu rahatsızlık, özellikle 40 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür. Bu durum bazen geçmişte yaşanan omuz incinmesi nedeniyle, bazen omuzda tendon ve kas yırtıkları, eklem kireçlenmesi gibi etkenlerden sonra oluşabilir. Bunun dışında travma ve ameliyattan sonra ortaya çıkan omuz hareket kısıtlılığı oluşabilir.
Donuk omuz sendromunun sebepleri arasında tiroid sorunları, şeker yüksekliği, yüksek kolesterol, meme hastalıkları, kalp rahatsızlıkları, boyun sorunları gibi etkenler nedeniyle oluşabilir. Ancak donuk omuz sendromu hastalarının çoğunluğunun yoğun stres yaşayan kişiler olduğu da bilinmektedir. Bunlardan şeker hastası olan kişilerin tedavisi daha zor olmaktadır.
DONUK OMUZ SENDROMU TEŞHİSİ NASIL YAPILIR?
Hastanın muayenesi sırasında kolun havaya kaldırılması, döndürülmesi esnasında hissedilen ağrı ve yapılan hareketin kişiye verdiği rahatsızlık değerlendirilir. Bunun dışında omuz röntgeni çekilmesi ve diğer görüntüleme yöntemleri de kesin tanı konması için kullanılır. Ancak donuk omuz sendromu teşhisi ilk olarak klinik değerlendirmeyle konur. Tek başına görüntüleme tetkiklerinin yapılması yeterli olmaz.Ancak omuz MRI eklem kapsülünde kalınlaşma ve daralma görülmesi donuk omuz hastalığının teşhine yardımcı olmaktadır.
DONUK OMUZ EVRELERİ NELERDİR?
Donuk omuzda klinik tablo genellikle üç evre şeklinde seyreder.
1.Evre (Yangı evresi)
Omuzda başlayan şiddetli ağrıyı ilerleyen zamanda eklem tutukluğu takip eder. Omuz ağrıları özellikle geceleri daha da şiddetlenir. Donuk omuzun ilk evresi 2 ila 9 ay arası sürebilir.
- Evre (Donma evresi)
Donuk omuzun ikinci evresinde ağrının kısmen hafiflediği gözlemlenebilir. Fakat tutukluk devam eder ve hastalar, günlük işleri yaparken omuz hareketlerini yapamaz hale gelir. İkinci evde 4 ila 6 ay arasında sürer.
- Evre (Çözülme evresi)
Ağrıların azaldığı, omuz ekleminde tutukluk ve hareket kısıtlılığının giderek azalmaya başladığı iyileşme evresidir. Bu evre de 6 ay ila 3 yıl arasında sürebilir.
DONUK OMUZ SENDROMU TEDAVİSİ NASIL YAPILIR?
Hastalardaki donuk omuz yakınmasının tedavisi yapılmadığı takdirde omuz eklem kısıtlaması oluşabilir. Bu yüzden tedavisinin yapılması önemlidir. Tedavide ilk olarak konservatif yani cerrahi olmayan tedavi yöntemleri kullanılır. Hastaların donma aşamasında olan omuz eklemini kullanmakta ısrarcı olması gerekir. Şişme ve hassasiyetin azaltılmasında eklemin içinde yapılan kortizon(steroid) enjeksiyonu önemli bir yardımcıdır. Bu tedavide kortizon doğrudan eklemin içine enjekte edilir. Bu yöntem, donmuş omuz durumunu geçirmez ancak genellikle ağrıyı, omuz esnetme hareketlerini yapabilmenize fırsat verecek ölçüde azaltabilir.Bu sayede donmuş omuz sendromu geçmese de, ağrı, omuzun esnetme hareketlerini yapması sağlanabilir. Bu tedavilerin başarısız kaldığı durumda cerrahi tedaviler gündeme gelmektedir.
Donuk omuz sendromu için artroskopik cerrahiyle hedeflenen omuz eklem kapsülü yapışıklıklarının engellenmesidir. Genel anestezi ile yapılan atroskopik işlemde kapalı yöntemle daralan kapsül alanları gevşetilir. Bu girişim rahatsızlığın tedavisini hızlandırır. Hareket kısıtlılığı ve ağrı yakınmasını önler. Burada amaç yapışan tüm dokuların açılması, ameliyat sonrasıda fizik tedavi ile elde edilen açılmanın korunması hedeflenir.
AMELİYAT SONRASI REHABİLİTASYON GEREKLİ MİDİR?
Donuk omuz cerrahisi sonrası rehabilitasyon mutlaka yapılmalıdır. Özellikle ilk gün hastalarda ağrı şikayeti olabilmektedir. Ameliyat sonrası birinci günde amaç, ağrı kesicilerin kullanılıp öncelikle hastanın ağrısının hafifletilmesidir. Fizik tedavi genellikle ameliyatın ertesi günü başlar. Başlangıç aşamasında cerrah, hastaya kendi yapacağı egzersizleri anlatır, genellikle çoğu hasta yapacağı hareketleri kolayca anlar ve uygulamaya başlar.